Tìm góc khác của thành phố trong nhiếp ảnh- Báo Nhân dân
Một Hà Nội đa chiều, sôi động, hào hoa lẫn yên ả, bình dị… đang hiện diện thật sinh động qua góc nhìn nhiếp ảnh tại một trong những hoạt động của Biennale Photo Hanoi 2023 – sự kiện nghệ thuật nhiếp ảnh quốc tế lớn nhất từ trước tới nay được tổ chức tại Hà Nội.
 |
| Sự kiện thu hút nhiều nghệ sĩ và du khách quốc tế tham dự và thưởng lãm. |
1/Triển lãm “Hà Nội – một thành phố trong nhiếp ảnh” tại 22 Hàng Buồm là sự kiện mở màn cho chuỗi các sự kiện của Biennale Hanoi Photo 2023 quy tụ 16 gương mặt nghệ sĩ, nhiếp ảnh gia trong nước và quốc tế. Từ những tên tuổi như nhiếp ảnh gia Nguyễn Duy Kiên (mất năm 1979), Nguyễn Hữu Bảo, các nhiếp ảnh gia đương đại như Maika Elan, Phạm Tuấn Ngọc, Khổng Việt Bách, Nguyễn Thế Sơn, Lê Thịnh, Lê Xuân Phong cho đến các nhiếp ảnh gia quốc tế như Alexandre Garel, Diego Cortizas, Lolo Zazar, Peter Steinhauer, Sébastien Laval…, đều mang những góc nhìn ấm áp về Hà Nội.
2/Nhà nhiếp ảnh Nguyễn Duy Kiên là một tên tuổi của nhiếp ảnh Việt Nam cùng các tên tuổi Võ An Ninh, Đặng Huy Trứ, Nguyễn Văn Mùi… Kho tàng nghệ thuật của ông như một di cảo bằng hình ảnh về một Hà Nội rất đa chiều, có tính thời sự, tính biểu tượng và cả đời sống thường nhật. Nhất là những bức ảnh ngày chiến thắng năm 1954 khi bộ đội ta về tiếp quản Thủ đô. Thời điểm đó, hầu hết các nhiếp ảnh gia đều chụp tầm thấp, riêng ông lại leo lên tầng hai của một ngôi nhà chụp xuống đoàn quân trùng trùng như sóng như câu hát trong bài “Tiến về Hà Nội” của nhạc sĩ Văn Cao.
Với 40 năm cầm máy chụp về Hà Nội, các tác phẩm của nhiếp ảnh gia Nguyễn Hữu Bảo tại triển lãm khiến người xem nhớ về một Hà Nội bình dị, đầy chất thơ. Ông chia sẻ, đối với tôi, Hà Nội là một phần máu thịt bởi nó là cuộc sống, niềm hạnh phúc, vui mừng, hờn giận, nhớ nhung… và cả nỗi đau của tôi nữa. Bởi tôi sinh ra và lớn lên ở đây ngay trung tâm phố cổ, từ thuở niên thiếu đi học cho đến khi trưởng thành, mọi thứ về Hà Nội đã in đậm trong tôi.
Còn Sébastien Laval, nhiếp ảnh gia người Pháp đã coi Việt Nam như quê hương thứ hai của mình khi đến lần đầu năm 1995. Ông đã thực hiện rất nhiều dự án ảnh về Việt Nam. Các tác phẩm được trưng bày tại triển lãm lần này nằm trong series “Hà Nội 18h đến 6h sáng” đã thực hiện từ năm 2007, chụp những bức ảnh Hà Nội về đêm. Ông tâm sự, thành phố này là nguồn cảm hứng quan trọng đối với công việc nhiếp ảnh của tôi, nơi đây có đặc tính và tình cảm rất đặc biệt. Trải qua khoảng thời gian dài, Hà Nội vẫn lưu giữ được nét đặc trưng của một thành phố duyên dáng thể hiện qua nét văn hóa, kiến trúc, cây xanh hay không khí…
Biennale Hanoi Photo 2023 do Viện Pháp tại Việt Nam khởi xướng dưới sự bảo trợ của UBND thành phố Hà Nội, lần đầu tổ chức tại Việt Nam, hưởng ứng kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam và Pháp. Đây là cơ hội cho công chúng tham dự các hoạt động triển lãm, tọa đàm, workshop, chiếu phim, art tour, trải nghiệm thực hành nhiếp ảnh thể nghiệm hay nhiếp ảnh nghệ thuật, gặp gỡ các nhiếp ảnh gia…
3/Giám tuyển triển lãm Nguyễn Thế Sơn cho biết, đây là cơ hội tuyệt vời để tạo nên một câu chuyện, như một thiết chế nghệ thuật quốc tế được biết đến rộng rãi trên thế giới. Ở Việt Nam rất nhiều người chụp ảnh, đơn giản như từ điện thoại cho đến các loại máy ảnh tân tiến nhất thế giới. Triển lãm là câu chuyện của sự đa dạng trong cách tiếp cận. Các nghệ sĩ sử dụng tất cả các cách thức mà người ta có thể nghĩ về nhiếp ảnh từ máy ảnh phim đời đầu cho đến các loại máy ảnh phim, kỹ thuật số thời nay, thậm chí điện thoại thông minh. Như vậy, chúng tôi muốn đưa một câu chuyện: liệu phương tiện có quyết định đến chất lượng cũng như sự phát triển của nhiếp ảnh nghệ thuật hay không? Triển lãm muốn đóng góp một tiếng nói để mọi người có cái nhìn cụ thể hơn về vai trò của nhiếp ảnh trong xã hội hiện đại, khi nhiếp ảnh nghệ thuật có thể được triển lãm trong các gallery, bảo tàng nghệ thuật và trong biennale nghệ thuật quốc tế.
Khán giả có thể sẽ tìm thấy một Hà Nội thân thuộc, hoặc cũng có thể sẽ tìm thấy một Hà Nội rất khác. “Chụp gì có thể cũng chính là phơi sáng nội giới của mình”, với quan niệm này, có lẽ Hà Nội chỉ là ẩn dụ để trình hiện nội tâm của các tác giả. Đây là cơ hội của nhiếp ảnh Việt Nam nói chung và nhiếp ảnh Hà Nội nói riêng, mở ra một không gian để thông qua ngôn ngữ của nhiếp ảnh hiểu sâu hơn về Hà Nội ở nhiều góc độ khác nhau.