Xót xa đình thờ tổ nghề hóa… nhà nghỉ

(Thethaovanhoa.vn)– Hàng chục ngôi đình thờ tổ nghề của 36 phố phường xưa giờ đang lay lắt tồn tại hoặc đã chìm vào dĩ vàng. Trước những biến thiên của lịch sử, những ngôi đình làng của đất Kẻ Chợ giờ thành: ngân hàng, quán cafe, shop thời trang, nhà nghỉ…

Đó là một trong những nội dung của triển lãm “Đối thoại với đình làng” đang diễn ra tại Đại học Mỹ thuật Việt Nam (42, Yết Kiêu, Hà Nội).

Họa sĩ Nguyễn Thế Sơn, tác giả của hơn 70 bức ảnh về hiện trạng 70 ngôi đình thờ tổ nghề xưa của 36 phố phường Hà Nội cho hay: Với dự án cá nhân “Tôi đi tìm ngôi nhà chung”, tôi đã lặn lội gần  một năm trời, tìm về nét vàng son quá khứ của những ngôi đình trong phố cổ Hà Nội. Nhưng suốt một năm ấy, những thất vọng lê thê từ ngày này qua ngày khác. Những ngôi đình đã bị lấn chiếm hoặc biến mất hoàn toàn khỏi Thủ đô.”

Khi được hỏi căn cứ để xác định địa điểm các ngôi đình xưa, Nguyễn Thế Sơn đáp: “Tôi có đầy đủ tài liệu để xác tín những địa điểm. Trong nhiều tư liệu tôi lục tìm, cuốn sách đem lại nhiều thông tin nhất là cuốn Di tích lịch sử- văn hóa trong khu phố cổ và quanh hồ Hoàn Kiếm của NXB Hà Nội. Ngoài ra, trong quá trình điền giã, tôi cũng tìm gặp nhiều vị thủ từ xưa, nghe họ kể chuyện về từng ngôi đình cổ. Quá trình hình thành và lụi tàn của những ngôi đình ấy trước những đổi thay (cũng có thể gọi là mất chất) của đô thị.

Nguyễn Thế Sơn cũng cho hay: Với dự án này, tôi đã tiếp tục tìm hiểu và nghiên cứu, khảo sát Hà Nội trước khi trở thành một đô thị mang dáng dấp kiến trúc của một thành phố phương Tây hồi đầu thế kỷ. Nơi đây vốn là Kẻ Chợ, nơi tập trung các cư dân từ khắp các làng quê lên đây buôn bán sản xuất. Và cái hồi cốt làng quê vẫn đi theo họ lên kinh thành. Rồi những người nông dân, thợ thủ công… “mang” cả những ngôi đình- nơi gắn bó mật thiết với họ về mặt tinh thần- “đặt” tại đất Kẻ Chợ.

Cũng theo Nguyễn Thế Sơn, những người dân quê này cũng mang theo lên kinh thành những đức tín, tập tục thờ ông tổ nghề. Bởi vậy những người dân quê đã xây dựng lên những ngôi đình – những ngôi nhà chung khắp phố cổ Hà Nội.

“Tôi muốn nghiên cứu, đi, chụp để ghi lại hiện trạng mặt tiền của các ngôi đình làng phổ cổ. Tôi cũng muốn cho mọi người thấy những ngôi đình cổ kính xưa đã biến đổi ra sao qua các bước thăng trầm của lịch sử cũng như qua thái đội đối xử của con người trong cộng đồng với những “Di sản về vật chất và tinh thần” đó. Những bức ảnh ở triển lãm giúp những người đang sống và làm việc ở Hà Thành tìm hiểu lại lịch sử, tìm hiểu những giá trị bị che lấp, quên lãng đồng thời cũng để chúng ta biết thêm về những câu chuyện phía sau cái mà chúng ta nhìn thấy hàng ngày” – Nguyễn Thế Sơn nói.

Thethaovanhoa.vn trích đăng một vài bức ảnh của họa sĩ Nguyễn Thế Sơn tại triển lãm với những kiến giải theo nghiên cứu, tìm hiểu của anh: